Trong bức thư Bác gửi cho bác sĩ Vũ Đình Tụng, khi nghe tin con trai của bác sĩ Tụng hi sinh Bác đã viết rằng: “Tôi không có gia đình, cũng không có con cái, Nước Việt Nam là gia đình của tôi, tất cả thanh niên Việt Nam là con cháu của tôi. Mất một thanh niên thì hình như tôi đứt một đoạn ruột”. Đọc những dòng tâm sự ấy làm cho mỗi chúng ta đều cảm thấy xúc động trước sự tha thiết của tình yêu thương ruột thịt, mỗi thanh niên Việt Nam là những đứa con mà Người vô cùng yêu thương, kỳ vọng.
Người luôn nhìn nhận, đánh giá khả năng cách mạng to lớn của thanh niên, Bác khẳng định vai trò quan trọng của thanh niên đối với vận mệnh của nước nhà.
Ngay từ những năm đầu của thế kỷ 20, nhiều nhà yêu nước vẫn đang bế tắc khi tìm lối đi cho dân tộc, đồng bào ta đang rên xiết dưới gông cùm nô lệ, Bác lúc này đang hoạt động ở nước ngoài, Người đã nhận ra vai trò quan trọng của tầng lớp thanh niên và Người nhận thấy cần phải thức tỉnh tầng lớp thanh niên trước. Năm 1925, Bác đã viết “Bức thư gửi thanh niên Việt Nam”. Bức thư đầu tiên này Nguyễn Ái Quốc cho in kèm vào tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp” và chuyển về Việt Nam qua con đường bí mật. (Trong bức thư, Nguyễn Ái Quốc phân tích rõ những thế mạnh của Việt Nam đồng thời chỉ ra nhiều yếu kém của thanh niên. Người đã viết rằng: “Thanh niên của ta đang làm gì? Nói ra thì buồn, buồn lắm. Họ không làm gì cả. Những thanh niên không có phương tiện thì không dám rời quê nhà; những thanh niên có phương tiện thì lại chìm ngập trong sự biếng nhác). Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết mất nếu đám thanh niên sớm già cỗi của Người không sớm hồi sinh”.
Nhận định thanh niên là lực lượng nòng cốt, nên Người đã bí mật thành lập Hội Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí (6/1925), để chuẩn bị những hạt giống đỏ, ươm mầm cho sự lớn mạnh, trưởng thành của Cách mạng Việt Nam. Hiếm có một đảng phái trên thế giới mà tiền thân là một tổ chức thanh niên như ở nước ta, và những đồng chí ấy sau này trở thành những lãnh tụ tối cao của Đảng như Lê Hồng Phong, Trần Phú…
Sau khi nước nhà độc lập, trong ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Người đã viết thư căn dặn các cháu với một niềm tin vững chắc: "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em". Bác khẳng định rằng: “đoàn viên, thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”.
Trong hai cuộc kháng chiến và xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa, Người không ngừng tin tưởng vào lực lượng thanh niên, Người nói: “Biểu tượng của Đoàn thanh niên là tay cầm cờ đỏ sao vàng tiến lên. Là cánh tay đắc lực của Đảng, của nhân dân, xung phong gương mẫu trong công tác, trong học hỏi tiến bộ và đạo đức cách mạng”.
Niềm tin tưởng mãnh liệt của Bác đối với vai trò to lớn của lực lượng thanh niên còn được Bác khẳng định năm 1961: “Bác rất yêu quý thanh niên.
– Vì thanh niên là người tiếp sức cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai, tức là các cháu nhi đồng”.
– Vì thanh niên là người xung phong trong công cuộc phát triển kinh tế và văn hóa…
– Vì thanh niên là lực lượng cơ bản trong bộ đội, công an và dân quân tự vệ đang hăng hái giữ gìn trật tự trị an, bảo vệ Tổ quốc.
– Vì trong mọi công việc, thanh niên thi đua thực hiện khẩu hiệu “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”.
Phải chăng, tình yêu thương, niềm tin tưởng và kì vọng của Bác dành cho tầng lớp thanh niên một phần xuất phát từ sự thể nghiệm ở tuổi trẻ của Bác, của người thanh niên 21 tuổi lúc rời bến cảng Sài Gòn. Ta còn nhớ hành trang người thanh niên 21 tuổi ấy mang theo lúc tìm đường cứu nước là hai bàn tay trắng. Nhưng đó là hai bàn tay của khối óc cầu tiến, của lý tưởng cao đẹp đã xác định rõ ràng: Tìm đường cứu nước. Hai bàn tay đã chìa ra để trả lời cho câu hỏi của bạn “Đi bằng cách nào? Và lấy gì để sống?”. Với hai bàn tay trắng, không có việc gì Bác không nhận làm để có tiền sống, học tập, tìm hiểu. Bác từng kể: “Có lúc công việc tương đối ổn, tiền kiếm một ngày đủ tiêu dùng tiết kiệm cho hai ngày, thì Bác làm việc 1 tuần, nghỉ 1 tuần. Nói là nghỉ, nhưng thực ra còn phải suy nghĩ, phải làm việc hơn cả đi làm”. Bác chiêm nghiệm qua tuổi trẻ đầy sóng gió của mình, một người mà như Bác từng kể: “chưa học hết tiểu học, năm 17 tuổi mới thấy ngọn đèn điện đầu tiên, năm 29 tuổi mới nghe radio đầu tiên” và Bác Hồ của chúng ta đã sớm trở thành lãnh tụ nổi tiếng khắp thế giới. Phải chăng đó là sự phấn đấu suốt thời trai trẻ? Phải chăng đó là sự bùng nổ của một tuổi trẻ được định hướng.
Chính vì thế, Người đặc biệt quan tâm việc bồi dưỡng, giáo dục và rèn luyện lực lượng thanh niên.
Trong lời căn dặn về thanh niên cuối cùng trước lúc Bác đi xa, Người đã viết: “Đoàn viên thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ"; và căn dặn "Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng CNXH vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bác đặc biệt nhấn mạnh: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”.
"Hồng" là chuẩn mực, phẩm cách đạo đức của con người, là yếu tố hình thành nên nhân cách của mỗi người. “Người Hồng” trong tư tưởng Hồ Chí Minh là đầy tớ tận tuỵ của nhân dân, người thấm nhuần đạo đức cách mạng.
“Chuyên” là trình độ chuyên môn về một ngành nghề nào đó, là năng lực để thực hiện một nhiệm vụ, một chức trách nào đó. Theo Người, thước đo trình độ chuyên môn của mỗi người không phải ở tấm bằng cao hay thấp, mà ở hiệu quả của công việc được phân công. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, khi cuộc cách mạng khoa học – kỹ thuật đang phát triển một cách nhanh chóng, khi tri thức đã trở thành nhân tố quan trọng của nền kinh tế thị trường, dưới tên gọi "kinh tế tri thức", thì yêu cầu con người có trí tuệ, có trình độ chuyên môn mà Bác quan niệm càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Hay nói dễ hiểu hơn, mẫu người lý tưởng mà Bác muốn xây dựng là mẫu người "vừa hồng, vừa chuyên" nghĩa là vừa có đức lại vừa có tài, bởi theo Người: "Có tài mà không có đức ví như một anh làm kinh tế tài chính rất giỏi nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng những không làm được gì lợi ích cho xã hội, mà còn có hại cho xã hội nữa. Nếu có đức mà không có tài ví như ông Bụt không làm hại gì, nhưng cũng không có lợi gì cho loài người". “Đức” ở đây là đạo đức, đạo lý làm người, Bác yêu cầu rèn luyện để có đạo đức cách mạng. Bác giải thích: “Đạo đức cách mạng không phải là những điều cao siêu, xa lạ mà đối với mỗi người bất kỳ ở cương vị nào đều không sợ khó, không sợ khổ, đều một lòng một dạ phục vụ lợi ích chung của giai cấp, của nhân dân”.
Bác cũng đặt ra nhiệm vụ hàng đầu cho thanh niên là phải học tập. Người nhấn mạnh: "Thanh niên sẽ làm chủ nước nhà. Phải học tập mãi, tiến bộ mãi mới thật là thanh niên". Bác chỉ rõ rằng: Trước hết chúng ta phải hiểu rõ học cái gì? Học như thế nào? Học để làm gì? Học để phụng sự ai? Học để phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, làm cho dân giàu nước mạnh, tức là để làm tròn nhiệm vụ người chủ nước nhà”. Học để trở thành người tài giỏi, lại phải rèn luyện để trở thành người có đức. Đấy mới là con người Tổ quốc cần, là con người mà Bác Hồ muốn thế hệ trẻ hướng tới. Người dạy thanh niên phải biết yêu lẽ phải, ghét phi nghĩa, biết cống hiến và hy sinh. Năm 1955, khi dự lễ khai giảng của trường “Đại học Nhân dân”, Người căn dặn thanh niên “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã làm cho mình những gì? Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà”. Không chỉ dạy các cháu chỉ học, mà Bác còn dạy các cháu cách “chơi”. Bác nói rằng: Vui chơi lành mạnh là một bộ phận trong sinh hoạt của thanh niên, cần có những thứ vui chơi văn hóa, thể dục thể thao có tính chất tập thể, quần chúng, thanh niên phải vui vẻ, hoạt bát.
Người còn đặc biệt lưu ý: “Thanh niên cần phải chống tâm lí tự tư tự lợi, tức là chỉ lo lợi ích riêng và sinh hoạt riêng của mình. Chống tâm lí ham sung sướng và tránh khó nhọc, chống thói xem khinh lao động, nhất là lao động chân tay, chống lười biếng xa xỉ, chống cách sinh hoạt ủy mị. Chống kiêu ngạo, giả dối, khoe khoang. Những lời dạy của Bác cách đây hơn nửa thế kỉ, nhưng cho đến tận bây giờ vẫn còn nguyên giá trị tươi mới. Đây là những nhược điểm khá phổ biến đối với một bộ phận không nhỏ thanh niên hiện nay. Bác Hồ không chỉ thấu hiểu sâu sắc những khả năng tiềm tàng của thanh niên mà cả những biểu hiện về tâm lý, nhận thức và hành động của thanh niên – lứa tuổi rất nhạy cảm. Vì vậy, Người biết cách định hướng cho thanh niên phát triển để ngày càng hoàn thiện nhân cách. Chỉ có tình yêu thương vô bờ bến, mới khiến Người dành cho thanh niên sự quan tâm, trăn trở, thấu hiểu, sẻ chia nhiều đến vậy.
Thực hiện lời dạy của Bác, gần Một thế kỉ qua, đoàn TNCS HCM luôn xứng đáng là trường học XHCN của thanh niên, đã nối tiếp nhau viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc.
Ngay sau khi thành lập, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng và Bác Hồ kính yêu, Đoàn TNCS Đông Dương (tiền thân của Đoàn TNCS HCM), đã tích cực giác ngộ cho thanh niên lý tưởng của Đảng, vận động thanh niên theo Đảng làm cách mạng, hăng hái xung phong đi đầu, cùng 30 triệu đồng bào làm nên cuộc Cách mạng tháng Tám lịch sử, lập nên Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.
Khi đất nước chống đế quốc, thực dân, đoàn TNCS HCM và các thế hệ thanh niên Việt Nam sắt son một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ. Với khi thế của phong trào “Ba sẵn sàng”, “Năm xunng phong”, hàng triệu thanh niên đã nô nức lên đường thực hiện hai cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại, góp phần làm nên một chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, một chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thu non sông về một mối, đưa cả nước đi lên CNXH…
Khi đất nước bước vào thời kỳ hàn gắn vết thương chiến tranh, thanh niên tiếp tục hăng hái tham gia các phong trào lao động, sản xuất, xây dựng những khu kinh tế mới, xây dựng các nhà máy, nông trường…với tinh thần đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”.
Tiếp nối truyền thống đó, trong công cuộc đổi mới đất nước, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, Đoàn TNCS HCM với các phong trào có sức lan tỏa mạnh mẽ như “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình nguyện”, “5 xung kích phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “4 đồng hành với thanh niên lập thân lập nghiệp”… đã cổ vũ động viên, hỗ trợ tinh thần vươn lên lập thân lập nghiệp của lớp lớp thanh niên từ thành thị tới nông thôn; đồng thời phát huy vai trò xung kích sáng tạo, tinh thần tự nguyện của thanh niên trong phát triển xã hội, bảo vệ Tổ quốc. Chúng ta vui mừng trước sự lớn mạnh và vươn lên mạnh mẽ của lớp thanh niên ngày nay, đó là những gương mặt trẻ; tài năng trẻ, trí thức khoa học trẻ, những công nhân trẻ lành nghề, những doanh nhân trẻ thành đạt, những thanh niên nông thôn biết làm giàu ngay trên đồng ruộng, những y, bác sỹ trẻ tình nguyện… cùng hàng ngàn tấm gương thanh thiếu nhi làm theo lời Bác dạy, đã khắc họa nên bức tranh tươi sáng về diện mạo lớp thanh niên Việt Nam trong thời kì mới.
Tuy nhiên chúng ta vẫn còn trăn trở trước một bộ phận thanh niên thiếu ý thức rèn luyện, dễ bị dao động về lập trường tư tưởng, có biểu hiện lệch lạc về đạo đức và lối sống, đề cao hưởng thụ, sống thực dụng, ích kỷ, thiếu trách nhiệm với bản thân và cộng đồng, dễ bị kích động, lôi kéo vào những tiêu cực, tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật. Đây cũng là nỗi trăn trở chung không chỉ đối với tổ chức đoàn, mà còn là trách nhiệm chung của mỗi gia đình, nhà trường, các ban ngành, các tổ chức giáo dục và của cả cộng đồng xã hội.
Là những đoàn viên thanh niên vinh dự được sống và làm việc trên quê hương của Bác Hồ kính yêu, trong những năm qua, kế thừa những truyền thống đáng tự hào của các thế hệ đoàn viên đi trước, tuổi trẻ khu di tích Kim Liên với tinh thần xung kích của tuổi trẻ, luôn đóng một vai trò quan trọng và đạt nhiều thành tích trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan cũng như các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng. Trong công tác chuyên môn, tuổi trẻ chi đoàn đã có nhiều đóng góp trên tất cả các lĩnh vực, là lực lượng xông xáo tham gia xử lý các công việc chính của các phòng, ban. Nhiều đoàn viên cơ quan nắm vững và ứng dụng khoa học, công nghệ, tích cực nghiên cứu phát hiện những vấn đề còn hạn chế, những điểm bất cập trong công tác chuyên môn, đề xuất nhiều biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho cơ quan.
Các đoàn viên khu di tích cũng là lực lượng đi đầu trong việc đẩy mạnh đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền về Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua các cuộc thuyết minh triển lãm, tuyên truyền, nói chuyện tại các trường học, các đơn vị bộ đội, thuyết minh trực tuyến, triển lãm bằng các video clip, dựng phim tư liệu, viết bài, đưa tin lên các phương tiện thông tin đại chúng, các báo và tạp chí. Ngoài ra, các đoàn viên cũng hăng hái đi đầu trong việc học tập ngoại ngữ như tiếng Anh, tiếng Lào để phục vụ du khách quốc tế. Tuổi trẻ chi đoàn luôn xung kích, hăng hái trong phong trào bảo vệ an ninh trật tự, bảo vệ tài sản, hiện vật, là lực lượng nòng cốt tham gia huấn luyện dân quân tự vệ hàng năm và luôn đạt kết quả cao. Tuổi trẻ Khu di tích Kim Liên luôn có ý thức trong việc gìn giữ môi trường xanh sạch đẹp, đảm nhận con đường hoa thanh niên, thông qua những ngày “Chủ nhật xanh” đã lao động dọn vệ sinh, trồng thêm nhiều cây xanh trong khuôn viên khu di tích và khu mộ bà Hoàng Thị Loan.
Đoàn viên thanh niên Khu di tích cũng rất có trách nhiệm đối với cộng đồng xã hội, sống có nghĩa tình và đạo lí, họ hăng hái tham gia các hoạt động tri ân, đền ơn đáp nghĩa. Các bạn trẻ chi đoàn đã tham gia chăm sóc, vệ sinh tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Nam Đàn, thay nhau thăm hỏi, tặng quà các gia đình thương binh, liệt sĩ, mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng. Ngoài ra, chi đoàn còn tặng quà, giúp đỡ thường xuyên các em học sinh nghèo vượt khó, tặng học bổng, xe đạp cho các em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn huyện Nam Đàn.
Tháng Ba – Tháng Thanh niên, tháng của những hoạt động xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ, hòa chung trong không khí nô nức của màu áo xanh khắp mọi miền đất nước, tuổi trẻ Khu di tích Kim Liên cũng hăng hái tham gia chuỗi các hoạt động ý nghĩa, nhằm kỉ niệm 92 năm ngày sinh nhật của tổ chức đoàn. Tuổi trẻ khu di tích đã hăng hái tham gia ngày hội hiến máu nhân đạo do huyện đoàn Nam Đàn tổ chức. Chi đoàn đã phối hợp với Đoàn cơ sở Lữ đoàn 80, Chi đoàn Đại đội Cảnh vệ mục tiêu số 2, công ty cây xanh Huy Hiệp tổ chức chương trình ngày chủ nhật xanh, ra quân lao động dọn thảm thực bì tại núi Động Tranh thuộc khu mộ bà Hoàng Thị Loan. Mặc dù thời tiết nắng nóng, cây gai dại mọc nhiều, nhưng với tinh thần xung kích của tuổi trẻ, chi đoàn khu di tích cùng chi đoàn bạn đã có một ngày làm việc hăng say, hiệu quả, góp phần lớn trong công tác phòng chống cháy rừng khi bước vào mùa nắng nóng và làm cho môi trường cảnh quan tại khu mộ bà Hoàng Thị Loan thêm xanh, sạch, đẹp. Ngoài ra, chi đoàn khu di tích còn tham gia giao lưu với các chi đoàn bạn nhằm thắt chặt thêm tình đoàn kết giữa các đơn vị trên địa bàn như đi giao lưu tại chi đoàn Lữ đoàn 80, Chi đoàn Tiểu đoàn hóa học D38 đóng trên địa bàn huyện Nam Đàn… Để nâng cao trình độ chính trị và nhằm ôn lại truyền thống vẻ vang của tổ chức đoàn, Chi đoàn Khu di tích đã tổ chức sinh hoạt Đoàn với chủ đề: Tự hào truyền thống Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và tiến hành nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội Đoàn các cấp đến mỗi bạn đoàn viên thanh niên…
Suốt đời mình, Bác Hồ lúc nào cũng suy tư về vấn đề con người, về sự nghiệp trồng người. Mặc dù Bác đã đi xa hơn nửa thế kỉ nhưng những lời dạy của Bác với thanh niên đến nay vẫn còn nguyên giá trị và mang tính thời sự, tính thực tiễn sâu sắc. Là thế hệ trẻ may mắn được làm việc trên quê hương Bác, tuổi trẻ Khu di tích hôm nay nguyện làm theo lời Bác dạy, nỗ lực phấn đấu, rèn luyện trở thành những thanh niên vừa “hồng”, vừa “chuyên”, nỗ lực hết mình để góp phần gìn giữ, bảo tồn, tôn tạo và phát huy những giá trị vô giá những di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quê hương cho con cháu muôn đời sau…
Phạm Thị Oanh
Xem thêm:
- BÁC HỒ – NGƯỜI PHÁT ĐỘNG PHONG TRÀO TẾT TRỒNG CÂY
- BÁC HỒ VỚI QUÊ HƯƠNG NAM ĐÀN
- ĐỒNG CHÍ NGUYỄN XUÂN THẮNG – UỶ VIÊN BỘ CHÍNH TRỊ, CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG LÝ LUẬN TRUNG ƯƠNG, GIÁM ĐỐC HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH VỀ THĂM KHU DI TÍCH KIM LIÊN
- TỔ TƯ VẤN KINH TẾ XÃ HỘI TỈNH NGHỆ AN THĂM KHU DI TÍCH KIM LIÊN
- CÔNG TRÌNH NHỎ, Ý NGHĨA LỚN