MỘT SỐ CÂU CHUYỆN BÁC HỒ VỚI PHỤ NỮ

Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp gỡ đại biểu phụ nữ các dân tộc tỉnh Hà Giang về thăm Hà Nội, ngày 25-11-1965.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành cho phụ nữ tình cảm và sự quan tâm đặc biệt. Người luôn khuyên nhủ chị em phụ nữ gắng rèn luyện phẩm chất đạo đức để phát huy hết nét đẹp của người phụ nữ. Nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3/1910 – 8/3/2025), xin giới thiệu một số câu chuyện về kỷ niệm được gặp Bác Hồ của các thế hệ phụ nữ Việt Nam; qua đó, giúp chúng ta thấy rõ hơn tình cảm sâu sắc của Bác Hồ dành cho phụ nữ.

Bác để lại cho phụ nữ muôn vàn tình thương yêu

Tháng Tư năm 1950, Đại hội Phụ nữ toàn quốc lần thứ nhất họp để hợp nhất Đoàn Phụ nữ Cứu quốc vào Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, tôi được cử trong Ban Tổ chức, trực tiếp đón Bác đến dự Đại hội…

Sau Đại hội, tôi được Trung ương cử đi học lớp chính trị Mác – Lênin ở Trung Quốc. Trước khi đi, Bác đến thăm anh chị em, Bác ân cần căn dặn: “Trung ương cử các cô, các chú đi học chứ không phải đi du học. Trước đây, con nhà giàu thì họ đi du học, nghĩa là vừa chơi vừa học, còn các cô các chú học là để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân”. Bác kể cho chúng tôi nghe những câu chuyện về thời niên thiếu của Bác. Bác nói: “Chơi với bạn cũng là học, nhưng cần phải tỉnh táo đừng để bạn lợi dụng mình. Đối với nhân dân, có những điều người ta chưa hiểu hoặc không thích thì không nên nói, không nên giải thích nhiều. Phải biết khiêm tốn học hỏi nhân dân thì nhân dân mới vui lòng làm theo đường lối, chính sách của Đảng”.

… Tôi sinh cháu được một tháng 24 ngày thì đúng vào dịp Bác đến thăm Cơ quan Phụ nữ Trung ương. Tất cả chị em phụ nữ trong cơ quan đều xúm xít quanh Bác để hỏi thăm sức khỏe Bác. Đồng chí Thư ký của Bác nói nhỏ với chị Ái: Bác rất ít thì giờ, các chị chỉ nên nói chuyện vui. Nhân lúc Bác hỏi thăm sức khỏe chị em, chị Hoàng Thị Ái và chị Đinh Thị Cẩn báo cáo với Bác ở cơ quan có đồng chí Hảo và đồng chí Huê mới sinh hai cháu gái. Bác hoan hô hội viên tí hon rồi Bác hỏi ngay: “Mẹ con các cô ấy có khỏe không”? Chị Cẩn nói:

Mẹ con đồng chí Huê còn yếu vì sinh cháu thiếu tháng.

Rồi chị Cẩn vẫy tay bảo tôi bế cháu ra. Nhìn cháu Bác hỏi ngay:

Cô có sữa cho cháu bú không?

Tôi thưa:

Thưa Bác có ạ!

Bác lại căn dặn phải giữ gìn sức khỏe để đủ sữa cho cháu bú… Những lời khuyên của Bác thật là đầm ấm, ruột thịt, tình cảm mà tôi thấy rất cần cho tôi lúc đó.

(Trích lời kể của bà Mỹ Hảo – nguyên cán bộ Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam)

Cán bộ Phụ nữ phải tự học tập nâng cao trình độ

Đại hội Phụ nữ toàn quốc lần thứ I (nhiệm kỳ 1950 – 1956) được tổ chức sau Đại hội Công đoàn toàn quốc và tôi được phân công là Trưởng Ban Tổ chức Đại hội. Bác đã đến cơ quan Phụ vận Trung ương để nghe báo cáo về tình hình chuẩn bị Đại hội. Bác dặn dò phải rút kinh nghiệm Đại hội Công đoàn để tổ chức mọi mặt cho tốt hơn nữa… Bác góp ý với Đoàn Phụ nữ Trung ương: Các cô phải nói lên được tinh thần yêu nước của phụ nữ các tầng lớp, nói lên công lao của phụ nữ nông dân cần cù lao động sản xuất sao cho huy động được nhiều hơn nữa sự đóng góp của phụ nữ cả nước cho cuộc kháng chiến chống Pháp. Đi đôi với động viên, các cô phải chăm lo quyền lợi thiết thực cho phụ nữ. Chỉ có phụ nữ mới chăm lo được cho phụ nữ. Các chú ấy không lo được cho các cô đâu…

Từ khi hòa bình, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức Đại hội lần thứ II và lần thứ III và hai lần này tôi vẫn là Trưởng ban Tổ chức Đại hội. Trong công tác phụ vận, tôi đã ghi nhận nhiều lời dạy của Bác. Bác nói về mục tiêu phấn đấu của người phụ nữ cán bộ Hội. Bác có những ý kiến cụ thể: “Các cô phải chống phong kiến, chống mê tín dị đoan và hủ tục lạc hậu. Góp phần giải quyết nạn mù chữ, nạn thất nghiệp cho phụ nữ. Các cô đừng tự ti, đừng hay khóc. Cách mạng là phải đấu tranh, đưa nước mắt ra không giải quyết được gì đâu. Hội phụ nữ là tổ chức đấu tranh cho quyền lợi của chị em. Cuộc sống của họ phải gắn với Hội, Hội phải lo cho họ. Các cô phải đi vào quần chúng phụ nữ để thấy họ đang gặp khó khăn gì, họ được cái gì và chưa được cái gì. Từ đó nghĩ cách học tập nâng cao trình độ, không dựa vào người khác được đâu. Đảng chỉ giúp được một phần mà bản thân mình phải gỡ là chính”.

(Trích lời kể của bà Hà Thị Quế – nguyên Hội trưởng Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam)

Cán bộ nữ phải sát quần chúng

Hồi đó, anh chị em là cán bộ miền Nam, gồm năm đến sáu ngàn người, tập kết ra miền Bắc được đưa lên nông trường ở Yên Bái, Lào Cai. Do cuộc sống gian khổ, không quen khí hậu miền Bắc nên số đông bị ốm, rồi lại hết việc làm. Với ý nghĩ hai năm sẽ trở về quê hương nay gặp quá nhiều khó khăn, nhiều người bất mãn… Trước tình hình đó, Nhà nước chủ trương lập các khu điều dưỡng cho cán bộ miền Nam… Khi chúng tôi mời Bác về thăm anh em ở các Trại Thường Tín và Thanh Trì thì Bác nhận lời ngay…

Trại xây trên khu đất rộng nên Bác chưa vào hội trường vội, Bác đi một lượt thăm mọi nơi, mọi chỗ ăn chỗ ở, Bác thấy sạch sẽ, vừa ý. Bác hỏi tôi:

– Lúc nào cũng sạch sẽ như thế này à?

– Thưa Bác, vâng ạ!

Sau khi thăm các trại điều dưỡng, Bác còn thăm trường Nữ sinh Trưng Vương.

Bác Hồ với nữ sinh Trường Trưng Vương, ngày 19-5-1956

Các cháu như đàn ong, quây quanh lôi kéo Bác, Bác thấm mệt, toát cả mồ hôi. Tôi liền ngăn: “Ô, các cháu đi xuống đi, làm thế Bác mệt”. nhưng Bác bảo: “Kệ các cháu”…

Có nhiều dịp được tiếp xúc làm việc gần Bác, tôi thấy Bác rất quan tâm đối với cán bộ miền Nam cũng như đối với phụ nữ. Bác lắng nghe và ân cần chăm sóc thăm hỏi động viên họ, khuyên bảo cán bộ phụ nữ phải đi sát quần chúng, phải biết nấu cơm, phải biết tắm rửa cho trẻ con. Đối với dân, Bác rất tôn trọng, quan tâm đến đời sống, sinh hoạt của nhân dân. Bác sống rất giản dị, thanh đạm.

(Trích lời kể của bà Lê Minh Hiền, nguyên Thứ trưởng Bộ Cứu tế (nay là Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội)

Cuộc đời con có Bác

Năm 1957, Đoàn Văn công Quân đội chúng tôi đi dự liên hoan sinh viên thế giới và biểu diễn hữu nghị ở một số nước bạn. Trước khi đi, Bác cho gặp để dặn dò, Bác bảo: “Phải giữ gìn tình hữu nghị cho tốt, phải tranh thủ học tập các nước bạn, phải giữ gìn kỷ luật, đoàn kết nội bộ, tránh mua bán linh tinh làm ảnh hưởng danh dự…”.

Sinh cháu xong, sức khỏe sút kém quá, một đôi lần tôi vắng mặt không biểu diễn được, Bác hỏi các bạn tôi:

Tại sao không thấy Kim Ngọc biểu diễn?
Dạ thưa, từ khi sinh cháu chị Ngọc bị yếu ạ!

Lần biểu diễn sau, Bác nói tôi:

Cháu đau yếu làm sao? Có băn khoăn gì không?
Thưa Bác, con bị ốm và đang lo không làm nghệ thuật được nữa ạ.

Bác dạy:

Cái gì đã từng làm được rồi mà nay vì hoàn cảnh có phần ảnh hưởng thì phải tin rằng mình vẫn còn có thể làm lại được. Cháu đã từng biểu diễn tốt rồi cơ mà. Nếu vì sức khỏe thì tìm cách chạy chữa, phục hồi. Nếu vì kỹ thuật đuối thì phải tìm tòi nghiên cứu rút kinh nghiệm.

Bác lấy tay gõ nhẹ lên đầu tôi:

Còn ốm cái đầu này thì phải tìm cách tự khắc phục thôi.

Tôi hiểu ra, phải tìm ra nguyên nhân đó là thái độ tốt nhất, không nên nản lòng, nhụt chí.

Lại có lần, tôi thưa với Bác:

Thưa Bác, sau khi cháu học kỹ thuật thanh nhạc mới về cháu biểu diễn không được hoan nghênh như trước nữa.

Bác hỏi:

Cháu có hiểu sâu về cách hát các làn điệu dân tộc không?

Tôi thành thật thưa:

Cháu biết rất ít ạ!
Khoa học và dân tộc đều tốt cả. Nhưng cả hai cháu chưa có bao nhiêu thì khác gì người “Chân không đến đất, cật chẳng đến giời”. Yêu nghề thì phải chịu khó học tập, phải khổ luyện thì mới có kết quả tốt đẹp chứ!…

(Trích lời kể của Nguyễn Kim Ngọc – Nghệ sĩ ưu tú, Đoàn ca múa Quân đội)

Không phụ lòng tin yêu và sự kỳ vọng của Bác, trong những năm qua, chị em phụ nữ luôn ra sức học tập, rèn luyện, vươn lên khẳng định vai trò và vị thế của mình trong xã hội. Đảng và Nhà nước ta cũng luôn tạo điều kiện cho sự phát triển của phụ nữ, thông qua các chủ trương, chính sách về phụ nữ, về bình đẳng giới nhằm phát huy vai trò của phụ nữ. Không chỉ là những người vợ, người mẹ đảm đang trong gia đình, nhiều phụ nữ đã đạt được những thành tích nổi bật, được xã hội ghi nhận trong tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, xứng đáng với tám chữ vàng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành tặng phụ nữ Việt Nam: “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” trong thời kỳ mới./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO: