THẦY GIÁO NGUYỄN TRUNG THIẾP – NGƯỜI ĐƯỢC BÁC HỒ TẶNG BỘ QUẦN ÁO KAKI VÀ HUY HIỆU

Thầy giáo Nguyễn Trung Thiếp.

Thầy giáo Nguyễn Trung Thiếp sinh năm 1933, ở làng Văn Tập, xã Diễn Bình, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. 11 tuổi (1944), khi đang học lớp 5-6, thầy làm liên lạc và tuyên truyền viên cho Mặt trận Việt Minh và tình báo liên lạc cho bộ đội chủ lực tỉnh Nghệ An, tiểu đoàn 19/8. Năm 15 tuổi (1948), thầy tham gia phong trào dạy bình dân học vụ. Thầy vừa dạy cho bà con trong làng, vừa đi học cho mình. Khi đó, thầy đảm nhiệm chức vụ Hiệu Đoàn trưởng trường và Tổ trưởng bình dân học vụ.

Quá trình dạy bình dân học vụ, thầy đảm nhiệm 2, 3 lớp học trong làng, mỗi lớp khoảng 10-20 người. Lớp học không cố định mà dạy ở bất cứ đâu, bất kỳ khi nào có thể. Có khi nay ở nhà người này, mai ở nhà người kia và cũng có khi là ngoài chợ. Thời gian học là sáng, trưa, chiều, tối – cứ người dân rảnh lúc nào thì ông dạy lúc đó. Bảng của thầy giáo cũng là tất cả những vật dụng có thể viết lên được như cánh cửa, ghế băng… hay thậm chí là chiếc mẹt đặt ở cổng chợ. Ai muốn đi chợ thì phải đọc được chữ trên mẹt mới cho vào.

“Học sinh” của thầy không chỉ có anh học cùng em mà còn là bà học cùng với cháu, vợ học với chồng, hoặc cả nhà học chung lớp với nhau. Thầy giáo dạy chữ kiêm luôn việc đưa đón học sinh. Nhiều người già quá đi đường nguy hiểm nên thầy đến đón trò đi học rồi lại đưa trò về nhà cho an toàn. Sự cần mẫn, kiên trì, chịu khó vì học sinh của thầy được mọi người nể trọng, yêu quý. Thầy cũng hay được mọi người tặng quà, là những cuốn sách mà ở thời đó sách vô cùng quý giá. Ai cho sách thầy nhận để tặng lại cho học sinh. Cũng có người tặng tiền nhưng thầy nhất định không nhận.

Sau 8 năm làm thầy giáo lớp học Bình dân học vụ, năm 1956, thầy Thiếp là Hiệu phó Trường Văn hóa dạy cán bộ cấp tỉnh về học sau cải cách ruộng đất. Sau đó, thầy là cán bộ Phòng Giáo dục, phụ trách bình dân học vụ huyện Nam Đàn.

Quá trình phấn đấu từ một giáo viên bình dân học vụ và tình báo liên lạc, thầy được Giám đốc Nha bình dân học vụ Vương Kim Toàn, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm và khuyên bảo. Thầy đã thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ dạy: Phải diệt giặt dốt, diệt giặc đói cũng như giặc ngoại xâm.

Trong cuộc đời mình, thầy giáo Nguyễn Trung Thiếp vô cùng tự hào vì đã 17 lần được gặp Bác Hồ. Thầy kể: “Lần đầu tiên tôi được gặp Bác là vào năm 1948, lúc đó tôi mới 15 tuổi. Bác hỏi tôi: Làm thế nào mà cháu là trẻ con có thể dạy được người lớn? Tôi vui vẻ đáp lời: Cháu học theo người lớn. Thấy người ta làm gì thì cháu làm theo”. Kỷ niệm về lần đầu tiên đó không bao giờ phai trong tâm trí thầy giáo Thiếp.

Chính nhờ những ngày tháng đi đầu trong phong trào diệt dốt, lăn lộn cống hiến cho đất nước, thầy Thiếp được phong tặng Anh hùng lao động đầu tiên của ngành Giáo dục vào năm 1958. Mùa hè năm 1958, khi Bác đến thăm và nói chuyện với các giáo viên dạy Trường Sư phạm Miền Nam tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Nguyễn Trung Thiếp được gặp Bác. Đây là lần thứ hai thầy được gặp Bác. Trong lần gặp đặc biệt này, thầy được Bác Hồ tặng kẹo, bút, bộ quần áo và huy hiệu. Thầy rất cảm động, tự hào và trân quý từng món đồ; trong đó, kẹo thầy chia hết cho bà con, các món đồ còn lại, thầy đã giữ gìn như báu vật của đời mình.

Từ năm 1958-1961, thầy được Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nguyễn Văn Huyên điều đi học bổ túc công nông. Thầy làm Bí thư chi bộ kiêm lớp trưởng. Năm 1962, thầy đi học chuyên tu Nga văn tại Liên Xô cũ nhưng do bị bệnh nên phải về nước và tiếp tục học tại Trường Đại học Sư phạm Vinh, khóa 2 (1963-1965). Năm 1968, thầy nhận quyết định làm Phó Trưởng Ty Giáo dục Nghệ An, sau làm Chủ tịch Ủy ban thiếu niên nhi đồng tỉnh Nghệ An, Trưởng ban Khoa giáo tỉnh Nghệ An.

Thời gian này, do tính chất công việc nên thầy được gặp Bác Hồ rất nhiều lần nữa. Thầy nhớ rất rõ và trân trọng từng phút giây được gặp Bác. Bác là tấm gương, là động lực giúp thầy cố gắng mỗi ngày.

Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời. Năm 1970, Đảng và Nhà nước quyết định xây dựng Bảo tàng Kim Liên – một Bảo tàng về Hồ Chí Minh đầu tiên trong cả nước để tuyên truyền giáo dục cho toàn dân về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người. Đây chính là nơi hội tụ tình cảm của đồng bào cả nước và bầu bạn quốc tế đối với Bác Hồ kính yêu. Nhân dịp này, thầy Nguyễn Trung Thiếp đã bàn giao những kỷ vật do Bác Hồ tặng là bộ quần áo kaki, huy hiệu cho Ty Văn hóa Nghệ An. Ngày 10-5-1970, ông Nguyễn Trung Hiền (cán bộ Ty Văn hóa Nghệ An) đã bàn giao các kỷ vật này cho Bảo tàng Kim Liên để phát huy tác dụng. Khu di tích Kim Liên đã bảo quản, giữ gìn những kỷ vật cẩn thận trong suốt 55 năm qua. Bộ quần áo, huy hiệu là minh chứng cho tình cảm của Bác Hồ dành cho thầy giáo Nguyễn Trung Thiếp cũng như tình cảm của thầy Thiếp dành cho Bác Hồ kính yêu. Những kỷ vật này hiện đang được lưu giữ và trưng bày tại Khu di tích quốc gia đặc biệt Kim Liên.

Bộ quần áo Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng thầy giáo, Anh hùng Lao động Nguyễn Trung Thiếp, hiện được trưng bày tại Khu di tích Kim Liên. (Nguồn: Khu di tích Kim Liên).

Từ năm 1975 – 1977, thầy học lý luận cao cấp tại Trường Đảng Cao cấp Nguyễn Ái Quốc hệ dài hạn. Sau đó, thầy được Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nguyễn Văn Huyên ký quyết định làm Chủ tịch Hội đồng coi thi và chấm thi tú tài toàn phần cho Mặt trận Giải phóng Miền Nam. Năm 1977, thầy được Bộ trưởng Bộ Giáo dục Nguyễn Thị Bình bổ nhiệm chức vụ Phó Chánh Thanh tra Bộ Giáo dục. Suốt từ năm 1977 – 1995, thầy đã góp phần tích cực vào phong trào chống tiêu cực, chống tham nhũng, giải quyết oan sai trong ngành để xây dựng Bộ Giáo dục – Đào tạo trong sạch, vững mạnh, phát triển.

Trong suốt những năm công tác, thầy liên tục đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc, 45 lần được khen thưởng từ cấp địa phương đến trung ương và được bầu là chiến sĩ thi đua diệt dốt trong 6 năm liền.

Nhờ những cống hiến to lớn của mình, thầy giáo Nguyễn Trung Thiếp đã được nhận các phần thưởng cao quý như: Huân chương Anh hùng Lao động hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất…

Tài liệu tham khảo: