ẢNH HƯỞNG CỦA CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA ĐỐI VỚI CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH VÀ CÁCH MẠNG VIỆT NAM

Cuộc nổi dậy vũ trang của công nhân, binh lính và thủy thủ tại thành phố Petrograt, ngày 7/11/1917.

Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 là một trong những sự kiện có ý nghĩa bước ngoặt trong lịch sử thế giới hiện đại. Với thắng lợi vào ngày 7 tháng 11 năm 1917, cuộc cách mạng đã lật đổ chính quyền tư sản lâm thời, mở ra con đường xây dựng nhà nước Xô viết đầu tiên. Thắng lợi này không chỉ thay đổi vận mệnh của nước Nga mà còn tác động sâu sắc đến phong trào cách mạng và giải phóng dân tộc trên toàn thế giới. Đối với Việt Nam, Cách mạng Tháng Mười đã có ảnh hưởng to lớn đến sự hình thành tư tưởng, con đường cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, và từ đó, quyết định hướng đi của cách mạng Việt Nam.

Ảnh hưởng của cách mạng Tháng Mười Nga đối với nhận thức và tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh

* Từ phong trào yêu nước đến con đường cách mạng vô sản

Trước Cách mạng Tháng Mười, Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) đã sớm ra đi tìm đường cứu nước (năm 1911) với khát vọng giải phóng dân tộc. Tuy nhiên, Người chưa tìm thấy con đường đúng đắn giữa các trào lưu yêu nước đương thời – từ bạo động, cải lương đến con đường dân chủ tư sản.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười đã tạo nên bước ngoặt tư tưởng. Khi tiếp xúc với Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lênin (năm 1920), Nguyễn Ái Quốc đã khẳng định: “Hỡi đồng bào bị đọa đầy đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!” [1]. Từ đó, Người dứt khoát tin theo chủ nghĩa Mác – Lênin, xác định con đường cách mạng Việt Nam phải đi theo cách mạng vô sản, gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội.

* Hình thành tư tưởng cách mạng giải phóng dân tộc

Nhờ ảnh hưởng của Cách mạng Tháng Mười và chủ nghĩa Mác – Lênin, Nguyễn Ái Quốc nhận ra mối quan hệ hữu cơ giữa giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp, giữa cách mạng dân tộc và cách mạng vô sản. Người nhận thấy,
chính Cách mạng Tháng Mười đã chỉ rõ cho chúng ta con đường giải phóng dân tộc – con đường cách mạng vô sản.

Từ nhận thức ấy, Người sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (1925), truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào Việt Nam, đào tạo lớp cán bộ cách mạng đầu tiên, chuẩn bị về tư tưởng, tổ chức và đường lối cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam (1930).

Ảnh hưởng của cách mạng Tháng Mười Nga đối với cách mạng Việt Nam

* Sự ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam – kết quả trực tiếp của ảnh hưởng Cách mạng Tháng Mười

Sau khi tiếp thu chủ nghĩa Mác – Lênin, Nguyễn Ái Quốc đã vận dụng sáng tạo lý luận cách mạng vô sản vào thực tiễn Việt Nam, dẫn đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam vào năm 1930. Đây là kết quả tất yếu của quá trình truyền bá tư tưởng Mác – Lênin và kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Mười vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã chấm dứt tình trạng khủng hoảng về đường lối cứu nước, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc. Từ đó, cách mạng Việt Nam có đường lối đúng đắn, tổ chức lãnh đạo thống nhất và mục tiêu rõ ràng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đảng khẳng định: “Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng thế giới” [2], thể hiện rõ tinh thần quốc tế vô sản mà Cách mạng Tháng Mười đã khơi dậy.

* Ảnh hưởng trong đường lối, mục tiêu và phương pháp cách mạng

Từ thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh đã tiếp thu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, hình thành đường lối cách mạng Việt Nam: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đây chính là sự kế thừa trực tiếp tư tưởng cốt lõi của Cách mạng Tháng Mười – giải phóng dân tộc phải gắn liền với giải phóng giai cấp và con người. Ảnh hưởng ấy còn thể hiện rõ trong mục tiêu cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, đó là xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh – nơi nhân dân lao động làm chủ. Về phương pháp, cách mạng Việt Nam kế thừa phương pháp cách mạng vô sản: lấy lực lượng quần chúng nhân dân làm nền tảng, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, tiến hành cách mạng bằng bạo lực để giành chính quyền và bảo vệ thành quả cách mạng. Những phương hướng đó thể hiện trong các văn kiện như Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt (1930), và sau này là đường lối cách mạng sau năm 1945, cương lĩnh 1951, 1960 – đều thấm đẫm tinh thần Cách mạng Tháng Mười. Chính nhờ vận dụng sáng tạo bài học của Cách mạng Tháng Mười, Việt Nam đã giành được những thắng lợi to lớn trong thế kỷ XX, đưa dân tộc bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do và phát triển.

* Ảnh hưởng về tinh thần quốc tế và lý tưởng nhân văn

Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 không chỉ đem lại thắng lợi cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga, mà còn tỏa sáng tinh thần quốc tế vô sản và lý tưởng nhân văn cao cả – giải phóng con người khỏi mọi áp bức, bóc lột. Tinh thần ấy đã có ảnh hưởng sâu sắc đến cách mạng Việt Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định mối quan hệ gắn bó giữa cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới, coi độc lập dân tộc phải gắn liền với hòa bình, dân chủ và tiến bộ nhân loại. Cách mạng Tháng Mười đã đem lại cho chúng ta niềm tin rằng những người bị áp bức dù ở đâu cũng có thể vùng lên giành lấy tự do, hạnh phúc. Từ đó, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đề cao tinh thần đoàn kết quốc tế, tranh thủ sự ủng hộ của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Đồng thời, cách mạng Việt Nam cũng thể hiện rõ lý tưởng nhân văn của Cách mạng Tháng Mười khi đặt con người ở vị trí trung tâm của sự nghiệp cách mạng, phấn đấu vì hạnh phúc, tự do và quyền làm chủ của nhân dân. Chính những giá trị ấy đã trở thành nguồn sức mạnh tinh thần to lớn, góp phần đưa cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi vẻ vang.

Giá trị lịch sử và ý nghĩa thời đại của cách mạng Tháng Mười Nga

Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 là một sự kiện lịch sử vĩ đại, mở ra thời đại mới trong tiến trình phát triển của nhân loại – thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Bônsêvích và V.I. Lênin, giai cấp công nhân và nhân dân lao động Nga đã vùng lên lật đổ ách thống trị của giai cấp tư sản, thiết lập nhà nước Xô viết đầu tiên trong lịch sử. Thắng lợi ấy không chỉ làm thay đổi vận mệnh của nước Nga mà còn để lại dấu ấn sâu sắc đối với phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và cách mạng Việt Nam.

Đối với Hồ Chí Minh, Cách mạng Tháng Mười Nga là “ngọn đuốc soi đường” giúp Người tìm ra con đường giải phóng dân tộc đúng đắn. Khi còn bôn ba tìm đường cứu nước, Người đã chứng kiến thất bại của các phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến và tư sản. Chính khi Cách mạng Tháng Mười Nga thành công, Nguyễn Ái Quốc nhận ra rằng chỉ có cách mạng vô sản mới có thể giải phóng dân tộc một cách triệt để. Người khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản” [3]. Từ đó, Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác – Lênin, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn Việt Nam, dẫn đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1930 – kết quả trực tiếp của việc tiếp thu ánh sáng Cách mạng Tháng Mười.

Về ý nghĩa thời đại, Cách mạng Tháng Mười Nga không chỉ đem đến con đường cách mạng đúng đắn cho Việt Nam mà còn truyền cảm hứng về lý tưởng nhân văn và tinh thần quốc tế vô sản. Dưới ánh sáng của cuộc cách mạng này, cách mạng Việt Nam đã kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đặt con người vào trung tâm của sự nghiệp cách mạng, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của phong trào cách mạng thế giới. Có thể nói, Cách mạng Tháng Mười Nga không chỉ giúp Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam tìm ra phương hướng phát triển đúng đắn mà còn góp phần định hình bản sắc của cách mạng Việt Nam – đó là kết hợp giữa chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế, giữa lý tưởng giải phóng dân tộc và giải phóng con người.

Có thể nói, Cách mạng Tháng Mười Nga là ngọn nguồn tư tưởng và cảm hứng hành động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam. Dù thời gian đã lùi xa hơn một thế kỷ, nhưng giá trị lịch sử và ý nghĩa thời đại của cuộc cách mạng này vẫn còn nguyên vẹn. Nó không chỉ soi sáng con đường giải phóng dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX mà còn tiếp tục là nguồn động lực tinh thần trong công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước giàu mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ nghĩa Mác – Lênin ngày nay.

Chú thích:

[1]. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 12, tr. 562. [2]. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội IX, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001. [3]. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, tập 12, tr.30.

VƯƠNG NGA

Xem thêm: